Network Marketing’de Aday Profiline Göre Sunum Tasarımı

Adayın profiline göre sunum tasarlamak, Network Marketing’de “ileri seviye” bir beceri değildir; artık temel zorunluluk.
Çünkü her aday, aynı sunumu farklı filtrelerden geçirir: hayatı, stresi, beklentisi, korkusu, hedefi, risk algısı farklıdır.

Aşağıdaki rehber, aday profili okuma ve bu profile göre sunum tasarlama işini tamamen sistemleştirmen için yazıldı.

Aday Profili Nasıl Analiz Edilir?

Aday profili; tahminle değil, gözlem + soru + dinleme ile anlaşılır.
Profil analizi yaparken üç ana katmana bakmak gerekir:

– Demografi
– Davranış
– Risk algısı

Bu üçü birleştiğinde, sunum dilin otomatik olarak değişir.

Demografi

Demografi = Adayın hayat koşulları.

Örnek demografik parametreler:

Yaş aralığı (18–25 / 25–35 / 35+)

Meslek (öğrenci, kurumsal çalışan, esnaf, ev hanımı, freelancer…)

Aile durumu (bekar, evli, çocuklu…)

Zaman yoğunluğu (part-time / full-time yoğun)

Demografi, sunumun “gerçeklik zemini”ni belirler.

Örneğin:

Kurumsal çalışan → “zaman kısıtı” yüksek, “düzen” önemli.

Öğrenci → “esneklik” ve “gelecek planı” daha kritik.

Ev hanımı → “güven”, “çevre” ve “evden yapılabilirlik” öne çıkar.

Demografiyi yanlış okursan;
– Öğrenciye emeklilik güveni,
– Kurumsal çalışana boş zaman özgürlüğü,
– Ev hanımına agresif kariyer dili anlatırsın.

Bu da sunumu zayıflatır.

Davranış

Davranış, adayın günlük hayattaki karar stilini gösterir.

Bakılması gereken işaretler:

Hızlı mı düşünüyor, yoksa zamana mı yayılıyor?

Detaycı mı, yoksa “büyük resim” insanı mı?

Çok soru sorar mı, yoksa daha çok dinler mi?

Karar verirken başkalarına mı danışıyor, yoksa kendi kararına mı dayanıyor?

Davranış analizi, sunumun “ritmini” belirler.

Örnek:

Çok soru soran aday → Rasyonel / veri arayan profil.

Daha çok hislerinden bahseden aday → Duygusal profil.

“İnsanlar ne der?” diyen → Prestij odaklı profil.

“Daha önce mağdur oldum.” diyen → Güven arayan profil.

Risk Algısı

Risk algısı, adayın kafasındaki şu soruya verilen içsel cevaptır:

“Kaybedecek ne kadar şeyim var?”

Risk algısı yüksek olan kişi:

Daha çok “para kaybetmekten” korkar

Zaman kaybına tahammülü düşüktür

“Bir daha aynı hatayı yapmak istemiyorum.” der

Risk algısı düşük olan:

Denemeye daha açık

Hızlı karar verir

Fırsat odaklı konuşur

Bu yüzden sunum öncesi ve sırasında şu tip cümlelere özellikle dikkat etmek gerekir:

“Daha önce X şirkette kötü deneyim yaşadım.” → Güven & risk hassasiyeti

“Para kaybetmekten nefret ederim.” → Para & risk odaklı

“Zamanım çok kıymetli.” → Zaman & verim odaklı

Profil tasarımı:
Demografi + Davranış + Risk algısı = Sunum dili + içerik derinliği + hız.

4 Profil Türü İçin Sunum Modeli

Şimdi profil okuma işini sadeleştirelim.
Sahada en sık görülen 4 ana aday profili:

Rasyonel profil

Duygusal profil

Prestij odaklı profil

Güven arayan profil

Her biri için sunumun dili, örneklerin yapısı ve kapanış şekli değişmelidir.

Rasyonel Profil

Bu profil:

Çok soru sorar

Veriye, mantığa, yapıya bakar

Acele etmez, düşünmek ister

Rasyonel profil için:

Hikâyeyi kısa, modeli net tut

Sayılar, süreçler, örnek senaryolar kullan

“Neden çalıştığını” mekanik olarak anlat

Bu adayın kafasında şu sorular döner:

“Bu işin sistemi mantıklı mı?”

“Benim zaman / emek / sonuç oranım ne olur?”

“Uzun vadede sürdürülebilir mi?”

Sunum:
Ethos (güven) + Logos (mantık) ağırlıklı, Pathos (duygu) kontrollü.

Duygusal Profil

Bu profil:

Daha çok hislerinden bahseder

“Motivasyon”, “enerji”, “hissediyorum” kelimelerini sık kullanır

İnsan ilişkileri onlar için önemlidir

Duygusal profil için:

Hikâye daha güçlü olmalı

İnsan hikâyeleri, değişim süreçleri, “önce–sonra” örnekleri etkili olur

Senaryoları duygusal dille anlat (özgüven, umut, kendini bulma gibi)

Bu adayın kafasında şu sorular vardır:

“Burası bana iyi gelir mi?”

“Bu insanlar bana nasıl hissettirir?”

“Burası benim ait olabileceğim bir yer mi?”

Sunum:
Pathos (duygu) + Ethos (güven) ağırlıklı, Logos (detay) sade.

Prestij Odaklı Profil

Bu profil:

Statü, imaj, saygı, görünürlükle ilgilenir

“Nasıl görünürüm?”, “İnsanlar ne der?” sorularına hassastır

Yaptığı işin “hikâyesi” ve “etiketi” önemli olur

Prestij odaklı profil için:

Sunumda “konum” ve “rol” dilini kullan

Liderlik, temsil, sahne, eğitim verme, ekip yönetimi gibi unsurları öne çıkar

Modeli sadece para ile değil, “konumlanma” ile anlat

Bu aday şunu düşünür:

“Bu işte kim olurum?”

“Bana saygı duyan bir çevre oluşur mu?”

“Kendimi iyi temsil edebilir miyim?”

Sunum:
Ethos (senin konumun) + Pathos (aidiyet & prestij hissi) ağırlıklı, Logos arka planda.

Güven Arayan Profil

Bu profil:

Daha önce olumsuz deneyim yaşamış olabilir

“Çok kişi denedim, mağdur oldum.” tarzı cümleler kurar

Karar vermesi zaman alır

Güven arayan profil için:

Şeffaf, sakin ve dengeli konuş

Eksileri de artıları da söyle; parlatma yapma

Adaya “önce anlamak, sonra karar vermek” alanı tanı

Bu kişinin kafasındaki ana soru:

“Bu insanlar ve bu sistem beni tekrar yarı yolda bırakır mı?”

Sunum:
Ethos (şeffaflık) çok güçlü, Logos (netlik) temiz, Pathos (duygusal baskı) düşük olmalı.

Her Profile Göre Sunum Akışı

Aday profiline göre sunum tasarlarken temel iskelet şu:

Hook – İhtiyaç – Çözüm – Örnek

Bu iskelet, her profile uyarlanabilir; sadece ton, derinlik ve vurgu değişir.

1) HOOK (Dikkat)
İlk 20–40 saniye.

Rasyonel profil → “Sana zaman–emek–sonuç dengesini bozmayan bir model göstereceğim.”

Duygusal profil → “Sana hem kendini iyi hissettiren hem de adım adım ilerleyebileceğin bir modelden bahsedeceğim.”

Prestij odaklı profil → “Bu model seni sadece gelir tarafında değil, temsil ve konum tarafında da yukarı çeken bir yapı.”

Güven arayan profil → “Bugün sana parlak hikâyeler anlatmayacağım, gerçek tarafıyla bir modeli sade şekilde göstereceğim.”

2) İHTİYAÇ (Problem & Arka Plan)

Burada adayın “neden bir şeye ihtiyaç duyacağını” netleştirirsin.

Rasyonel profil → “Zamanını satmadan gelir elde etme ihtiyacı”

Duygusal profil → “Kendini daha güçlü ve kontrollü hissetme ihtiyacı”

Prestij profil → “Yaptığı işte daha fazla görünürlük ve saygı ihtiyacı”

Güven arayan profil → “Güvenilir, adım adım ilerleyen, şeffaf bir model ihtiyacı”

3) ÇÖZÜM (Model ve yapı)

Adaya:

Bu işin nasıl çalıştığını

Ne kadar zaman aldığını

Hangi adımlarla ilerlediğini

Nasıl desteklendiğini

profiline uygun dille anlatırsın.

Örnek:

Rasyonel → kısa şema, sayılar, süreç

Duygusal → hikâye içinde model, senaryolar

Prestij → rol, sorumluluk, temsil alanları

Güven arayan → küçük adımlar, deneme alanı, risk minimizasyonu

4) ÖRNEK (Somutlaştırma)

Benzer profilde bir örnek

Küçük bir başarı hikâyesi

Gerçekçi bir başlangıç senaryosu

ile sunumu tamamlarsın.

Örnek kapanış cümlesi, profil uyumlu ama baskısız olmalıdır:

“İstersen şu an sadece başlangıç senaryosunu netleştirebiliriz.”

“İlk adım için sana yazılı bir plan gönderebilirim.”

“İstersen bunu bir deneme dönemi gibi düşünebiliriz; kararını süreçte verirsin.”

Adayın profiline göre sunum tasarlamak;
aynı sunumu herkese anlatmak yerine, aynı çekirdeği farklı çerçevelerle sunma becerisidir.

Demografi + Davranış + Risk algısı doğru okunduğunda,
Hook – İhtiyaç – Çözüm – Örnek akışı her adayda farklı ama doğru yerlerden çalışır.